بادمجان یکی از  سبزيجات مهم خانواده solanaceae مي باشد. مجموع توليد بادمجان دنيا حدود 45 ميليون تن است.  چين با 58% (  29 میلیون تن ) ، هند با 12 ميليون تن و جمهوري اسلامي ايران با 1.3 ميليون تن رتبه هاي اول تا سوم توليد دنيا را در اختيار دارند .ايران نيز در كمربند مناطق داراي تنوع  از نظر بادمجان قرار گرفته است و توده هاي بومي اين محصول در ايران وجود دارند . شمال آفريقا نيز جزو مناطقي است كه خويشاوندان وحشي بادمجان به وفور در آن يافت ميشوند . بادمجان منبع بسيارخوبي از ويتامين ها و مواد معدني است و از لحاظ ارزش غذايي كل با گوجه فرنگي قابل مقايسه مي باشد. 100 گرم بادمجان داراي 24 كيلو كالري انرژي، 1/1 گرم پروتئين،  0.2 گرم چربي، 11 ميلي گرم كلسيم، 25 ميلي گرم فسفر، 0.4 ميلي گرم آهن، 630 واحد بين المللي ويتامين آ، 0.04 ميلي گرم تيامين، 0.07 ميلي گرم ريبوفلاوين، 0.04 ميلي گرم نياسين و 120 ميلي گرم اسيد اسكوربيك است علاوه بر ويتامينها و املاح يادشده، بادمجان داراي فيتونوترينت هايي است كه خاصيت آنتي اكسيداني فوق العاده اي دارند . اجزاي فنوليكي داراي خاصيت ضد سرطاني، ضدكلسترول بد خون و ضد ويروسي مي باشد. اهميت بادمجان به علت طعم و مزه، قابليت خوب حمل و نقل و شرايط ويژه كنسرو كردن است. بادمجان درتهيه غذاهاي مختلف، همچنين انواع ترشيها كاربرد دارد. ريشه بادمجان براي درمان آسم به كارمي رود. در برگ بادمجان موادي وجود دارد كه باعث ترشح بزاق مي گردد. همچنين از برگ آن در معالجه بيماري برونشيت، آسم و بيماري هاي دستگاه مجاري ادراري استفاده مي شود .

نوکاریز | مشخصات گياه شناسي :

ارتفاع بادمجان بين 1.5 تا 0.5 متر ميباشد. ريشه آن سطحي، منشعب و قوي اسـت . سـاقة آن  نيمه خشبي، سبز رنگ و داراي شاخه هاي فرعي گسترده ميباشد. برگها ساده، كنگره دار، سبز روشن و مانند سايرگياهان اين خانواده كركدار ميباشند. گلها به صورت منفرد و يا درخوشه هاي دو يا چندتايي ظاهر ميشوند. وقتي گلها به صورت منفرد باشند ميزان ريزش آنها 80 درصد كمتر از حالتي اسـت كـه به صورت خوشه اي ظاهر شوند. گلها به اندازه 5 تا 3 سانتيمتر با دمگل مشخص، داراي 5 كاسبرگ، 5 گلبرگ به هم پيوسته به رنگ بنفش و سفيد و 5 پرچم زرد رنگ كه مادگي را كاملاً احاطه كرده ميباشند.گلها تا 40 – 50 روز پس از نشاكاري ظاهر مي شوند . بازشدن گل ها و پخش شدن گرده ها معمولاً بين ساعات 6 تا 11 صبح تحت تأثير روشنايي، دما و رطوبت منطقه روي مي دهد و با مشاهده و تجربه مشخص ميگردد. بادمجان فاقد نياز ويژه به طول روز جهت گلدهي است. بادمجان به  طور معمول گياهي با خودگرده افشاني بالاست و ميزان دگرگشني آن بستگي به ژنوتيپ، محل و ميزان فعاليت حشرات دارد. ميزان دگرگشني در AVRDC بين صفر تا  8.2 درصد گزارش شده است . رام ميزان دگرگشني بادمجان را بين 0.7 تا 29 درصد گزارش كرده است. ميزان دگرگشني در ارقام هندي بيشتر از ارقام چيني است  .  ميوة بادمجان از نوع سته يعني نوعي ميوة گوشتي است كه دانه ها در داخل آن قرار مي گيرند. كاسبرگ ها با ميوه رشد مي كنند و اغلب داراي خارهاي زيادي هستند كه در موقع برداشت محصول مشكلاتي را به همراه دارد. ميوه هاي بادمجان در دامنة وسيعي از نظر شكل و رنگ مي باشند. ميوه ها در ارقام مختلف به رنگ هاي سياه، ارغواني، سبز، سفيد، ابلق و رنگ هاي بينابين ديده مي شوند . از نظر شكل ميوه نيز تنوع بالايي در بادمجان وجود دارد و ارقام مختلفي از باريك و دراز تا كاملاً گرد در  بادمجان مشاهده مي شود . بذر زرد رنگ و داراي فرورفتگي كوچك است. قطر  بذر 2 تا 4  ميلي متر و ضخامت آن نيم تا يك ميليمتر است .

نوکاریز | شرايط آب وهوايي کشت بادمجان :

بادمجان بومي نواحي گرم بوده و در مقابل سرما حساس است (دماي كمتر از 16 درجه سانتيگراد خسارت به بارمي آورد ). براي توليد بادمجان، يك فصل رشد طولاني حدود 120 روز نياز است. بهترين رشد بادمجان دردماي 21 تا 29 درجه سانتيگراد اتفاق ميافتد. دما و رطوبت بالا نيز عملكرد را كاهش ميدهد. بادمجان مي تواند خشكي و غرقابي را تحمل كند ولي دوره هاي طولاني  غرقاب خاك باعث شيوع پاتوژنهاي فساد ريشه ميشود. بادمجان را از لحاظ نياز نوري جزو گياهان  خنثي طبقه بندي ميكنند اما براي رشد و نمو مطلوب نياز به گرما و نوركافي دارد. نورضعيف در ايام زمستان درگلخانه ها، بدشكل شدن ميوه و افتادن گل و غنچه را باعث مي شود. براي تشكيل مناسب گلها شدت نور بيش از 10 كيلو لوكس نياز است و در عين حال ميزان گرماي داخل گلخانه نبايد پائين تر از 20 درجه سانتيگراد باشد. كاهش گرماي هوا و به ويژه گرماي خاك (كمتر از 18 درجه سانتيگراد ) نیز اغلب اختلالاتي مثل افتادن گل و غنچه را در پي دارد. اگر هدف توليد بذر باشد، دماي روزانه 25 -32  و دماي شبانه  21 -27   درجه سانتيگراد مناسب است .

نوکاریز | خاك مناسب برای کشت بادمجان :

بادمجان براي رشد مناسب احتياج به حاصلخيزي خاك و تغذيه كافي دارد . بادمجان ميتواند در تمامي خاكهاي سبك شني تا سنگين رسي رشد نمايد. خاك لوم شني براي زماني كه زودرسي مورد نظر است ايده آل ميباشد. خاك هاي سنگين براي عملكردهاي طولاني تر و تأخيري توصيه مي گردد . براي رشد مناسب بادمجان  PH 5.8 تا 6.5 مناسب مي باشد . ضمناً ازكشت بادمجان درمزارعي كه قبلاً گياهان خانواده Solanaceae ( گوجه فرنگي، سيب زميني، فلفل و بادمجان) كشت  شده است بايستي پرهيز شود . بادمجان يك محصول با طول دورة رشد نسبتاً طولاني است و از جمله سبزيجاتي است كه مواد غذايي زيادي از زمين جذب ميكند. بدين منظور ميبايست ازكودهاي آلي و شيميايي قبل ازكشت و همچنين ازكودهاي شيميايي به صورت سرك پس ازكاشت استفاده گردد. بدين منظورمي توان در حين آماده سازي زمين 30 تا 40 تن در هكتاركود دامي پوسيده و يا 10 تن در هكتار كمپوست و   یا 3 تن در هكتار كود مرغي را با خاك مزرعه مخلوط نمود. البته اگر زمين مزرعه شني بوده و  یا مزرعه از نظر مواد غذايي ضعيف باشد، ميبايست اين مقادير را بالاتر در نظرگرفت. استفاده ازكودهاي شيميايي به صورت مجزا و يا به صورت كود كامل بايد در برنامه آماده كردن زمين قرارگيرد. مصرف كودهاي شيميائي مي بايست بر اساس آزمون خاك باشد. در صورت كمبود منيزيوم در خاك مي بايست از آهك استفاده گردد. كاربرد آهك اگر 4 تا 3 ماه قبل از نشاكاري در خاك توزيع و تثبيت گردد بسيار مؤثرتر از مصرف ديرهنگام آن خواهد بود. به صورت كلي و در صورتي كه امكان آزمون خاك  وجود نداشته باشد عناصر نيتروژن، فسفر و پتاس به ترتيب به نسبت 200 ،100  و 100 كيلوگرم در  هكتار توصيه ميگردد. نيمي از نيتروژن ، تمامي فسفر و تمامي پتاس قبل از انتقال نشا و باقيمانده نيتروژن بسته به شرايط خاك در 3تا 2 مرحله، 30 تا 45 روز پس از نشاكاري مصرف گردد. درآمريكا كودهاي شيميايي كامل را به ميزان 800 الي 1100 كيلوگرم در هكتار قبل از آماده سازي زمين، درخاك پخش ميكنند .

نوکاریز | فسفر و پتاسيم :

جدول زیر ميزان توصيه شدة مصرف فسفر و پتاس بر اساس طبقه بندي حاصلخيزي خاك با توجه به آزمون خاك مي باشد. داده ها بر اساس كيلوگرم در هكتار مي باشد . فسفر توصيه شده همزمان با نشاكار ي يا كمي قبل از آن به كار برده مي شود. توصيه مي شود كه محلولي از كود و آب تهيه گردد و به ميزان لازم و متناسب پاي هر نشا ء ريخته گردد. پتاسيم را به صورت نواري و به فاصلة 8 تا 5 سانتيمتر از نشا و 8 تا 5 سانتیمتر زير ناحية ريشة نشا ء و يا قبل از  نشازني با خاك بستر نشا ء مخلوط كنيد. تحقيقات نشان داده است كه مصرف نواري بهتر از مخلوط كردن با خاك است .

نيتروژن:

خاك هاي معمول دشت ها 100 تا 150 كيلوگرم در هكتار ازت نياز دارند. خاكهاي شديداً  شني مقدار و يا تعداد دفعات مصرف بيشتري ازت نياز دارند. ميزان نياز به ازت مي تواند بسته به فصل  زراعي، ميزان بارش، نوع خاك، آبياري، تراكم گياهي، طول مدت برداشت و روش و زمان كاربرد  تفاوت نمايد . خاكهاي آهكي كوهپايه ها، كوهها و دره ها 100 تا 120 كيلوگرم در هكتار ازت نياز  دارند. 15 تا 20 كيلوگرم از كود سرك توصيه شده را در زمانيكه اولين ميوه ها به اندازة تخم مرغ  هستند و بقيه را بسته به نياز طي  3 تا 1 مرحله مصرف مي كنيم. درمورد خاك هاي سنگين كوهپايه ها و دره ها ازت كمتر و در تعداد دفعات مصرف كمتري نياز است. بهتر است كود ازته به صورت نواري مشابه با آنچه كه براي پتاس شرح داده شد مصرف گردد . استفاده از كودهاي كامل شامل عناصر پرمصرف و كم مصرف، همچون كودهاي 20 – 20 – 20  و غيره به صورت محلول پاشي و يا كود آبياري (حل كردن كود در آب آبياري) مي تواند تاثير به سزایي در رشد و نمو بوته ها و ميوه ها داشته باشد. بهتر است در ابتداي مراحل رشد از كودهاي با درصد فسفر بالا جهت ريشه زایي و استقرار بهتر بوته ها و در مرحله گلدهي و ميوه دهي از كودهاي با درصد پتاسيم بالاتر جهت باروري بالاتر و بهبود عملكرد استفاده گردد.

نوکاریز | آماده سازي مزرعه برای کشت بادمجان :

آماده سازي زمين اصلي بايستي در اولين فرصت ممكنه صورت پذيرد تا اينكه انتقال نشاء در  اولين زمان ممكن و در روزهاي خنك بهار انجام پذيرد. تأخير در انتقال نشاء بادمجان و مصادف شدن با روزهاي گرم تلفات جبران ناپذيري را در پي خواهد داشت كه علاوه بر كاهش ميزان توليد ميوه يا بذر، هزينه هاي غير ضروري را نيز به برنامه كشت وارد خواهد كرد. از جمله مشكلات تأخير در انتقال نشاء مي توان به موارد ذيل اشاره كرد :

1- تلفات بالاي نشاء در اثر گرماي هوا

2- كاهش راندمان نيروي كارگري به دليل گرمي هوا و در نتيجه بي دقتي آنها در انتقال صحيح نشاء

3- تلفات بيشتر نشاهاي جوان در اثر برخورد با لبه داغ مالچ پلاستيكي

4- مصادف شدن زمان گلدهي و گرده افشاني با گرماي بيش از حد هوا در مرداد ماه و در نتيجه كاهش عملكرد ميوه و بذر

5- طغيان كنه تارتن در مرحله حساس گلدهي

6- نياز به وجين بيشتر به دليل غالب تر شدن علف هاي هرز به نشاهاي جوان (كشت به موقع باعث برتري بوته هاي بادمجان به علف هاي هرز شده و تا حد زيادي از رشد آن ها جلوگيري خواهد كرد)

7- برخورد زمان بذرگيري با روزهاي سرد پاييز و زمستان و در نتيجه نياز به هزينه هاي گرمایي جهت سالن بذرگيري و همچنين مراحل خشك كردن بذور

با توجه به موارد مذكور و جهت بالا بردن ميزان درآمد بسيار ضروريست كه آماده سازي زمين مزرعه اصلي در اولين فرصت ممكنه صورت پذيرد . توصيه مي گردد كه حتي الامكان، زمين مورد نظر در فصل پاييز شخم زده شود. شخم پاييزه علاوه بر كمك به جذب بهتر نزولات آسماني در فصول پاييز، زمستان و بهار، عمليات خاك ورزي زمين در بهار را تا حد بسيار زيادي جلو مي اندازد. در غير اينصورت، در اواخر اسفند يا اوايل بهار، به محض اينكه خاك مزرعه گاورو گرديد، اقدام به عمليات خاك ورزي اوليه و ثانويه مي كنيم. توصيه مي گردد ميزان 30 تا 40 تن كود دامي كاملاً پوسيده، قبل از خاك ورزي اوليه در زمين پخش گردد. اين عمليات هر 4 تا 3 سال يكبار مي بايستي تكرار گردد. با توجه به اقليم خشك و نيمه خشك اكثر مناطق ايران، و در نتيجه ميزان پايين مواد آلي خاك هاي زراعي در اين كشور، جدي نگرفتن مسئله كود دامي اثرات غير قابل جبراني را براي خاك مزرعه در پي خواهد داشت . قبل از انجام عمليات خاك ورزي ثانويه، با توجه به نتيجه آزمون خاك، كودهاي شيميائي به ميزان لازم در سطح مزرعه پخش مي گردد. سپس ديسك سنگين انجام مي گردد تا اينكه كودهاي شيميائي با خاك كاملاً مخلوط گردند و همچنين علف هاي هرز جوانه زده يا سبز شده معدوم شوند . در صورت مناسب بودن خاك مزرعه پس از تسطيح، نسبت به ايجاد جوي و پشته و مالچكشي اقدام مي گردد . پس از ايجاد جوي و پشته عمليات نصب سيستم آبياري قطره اي انجام و مالچ كشي بر روي  تيپ هاي آبياري انجام مي گردد . نصب صحيح تيپ ها، تثبيت نمودن آن ها در محل مناسب  و مالچ كشي مناسب در گيرائي نشاها و همچنين مراحل آتي مزرعه بسيار تأثير گذار مي باشد. هر نوع  كوتاهي يا بي دقتي در اين مرحله مي تواند باعث ايجاد مشكلات عديده در مرحله انتقال نشاء و در نتيجه تلفات بالاي نشاء و محصول گردد.

نوکاریز | طرز تهيه خزانه توليد نشاء بادمجان :

اهميت توليد نشاء بادمجان :

امروزه در كشاورزي نوين و مكانيزه، صنعت توليد نشاء به عنوان حرفه اي كاملاً تخصصي، اشتغال زا و پر درآمد مطرح است . در كشور ما با توجه به افزايش روزافزون سطح زير كشت  محصولات مختلف سبزي و صيفي، بويژه توسعه سيستم هاي كشت گلخانه اي، توجه به هسته هاي اوليه توليد يعني بذر و نشاء اهميت فراواني دارد. از طرفي با افزايش هزينه هاي توليد مانند افزايش قيمت بذر و محدوديت توليد بذور هيبريد، محدوديت منابع آبي و ساير نهاده هاي توليد استفاده از تكنيك توليد نشا ء مزاياي فراواني نظير مصرف بذر كمتر، زودرسي محصول، امكان كنترل بهتر شرايط محيطي در مراحل مختلف توليد، كنترل مناسب تر آفات و بيماريها، امكان انتخاب گياهان قوي و سالم  جهت كاشت، عدم نياز به عمل گزينش و يا تنك كردن ، برخورداري از ارزش اقتصادي بيشتر براي محصول توليدي را دارا مي باشد . در كشور ما هر چند برخي از توليدكنندگان، شركتها و يا موسسات توليدي به صورت تجاري در جهت رفع نيازهاي خود و يا بازارهاي منطقه اي در سطح تجاري اقدام به توليد نشاء محصولات مختلف سبزي و صيفي مي نمايند، اما اكثر توليدكنندگان، يا با اين روش توليد آشنايي چنداني ندارند و يا بعضاً اقدام به توليداتي با كيفيت پايين و فاقد استاندارد مطلوب مانند توليد نشاهاي با ساقه و برگ نازك و آبكي و حساس و داراي علايم كمبود عناصر غذايي و آلوده به انواع عوامل پاتوژني را بدون انجام مراقبتهاي ويژه وارد بازار ميكنند كه به موازات آن نارضايتي هايي نظير  عدم گيرايي و استقرار نامناسب نشاها در زمين اصلي، حساسيت به سرما و يخبندان را به همراه داشته و  نياز به خريد مجدد نشاء جهت واكاري و صرف هزينه هاي واكاري و … را در پي خواهد داشت . اگرچه بذر بادمجان ممكن است به صورت مستقيم در مزرعة اصلي كشت گردد و ليكن به دلايل زير معمولاً به صورت نشائي كشت مي گردد .

1- كنترل علف هاي هرز در حالت كشت مستقيم بسيار سخت تر از كشت نشائي است .

2- بذر پاشي مستقيم نيازمند بستر بذر عالي است و ممكن است نيازمند تخصصي كردن تجهيزات كاشت باشد .

3- به علت سطحي بودن عمق كاشت بادمجان (در حد اينچ)، زمين بايستي به خوبي تسطيح شده باشد تا مانع از شسته شدن و يا مدفون شدن بذور گردد .

4- در كشت مستقيم، زمان برداشت بهاره حداقل 4 تا 3 هفته ديرتر است اين در حالي است كه در نشاكاري ما استفاده بهتري از فصل كشت خواهيم داشت .

5- در حالت نشائي بهترين تراكم را خواهيم داشت چراكه پس از سپري شدن شوك هاي گرمائي و رطوبتي و گرمائي، نشاء زده مي شود و همچنين نياز به تنك كردن هم نخواهد بود .

نوکاریز | تجهيزات آبياري در خزانه و گلخانه :

امروزه سيستم هاي آبياري جهت توليد نشاء به دو گروه كلي سيستم هاي آبياري پاششي و  سيستم هاي غرقاب زهكش تقسيم مي شوند . هر كدام از اين سيستم ها را مي توان با استفاده از  دستگاه هاي اتومات به صورت خود كار در آورد و آبياري يكنواختي را انجام داد . در صورت نصب  لوله هاي انتقال اضافي، مي توان از سموم حشره كش نيز در اين سيستمها استفاده نمود .

نوکاریز | نوردهي در خرانه و گلخانه :

در اغلب نواحي توليد گلخانه اي در جهان، شدت نور طبيعي در طي زمستان كمتر از مقدار  بهينه (كمتر از 1500 فوت كندل يا 16140 لوكس) مورد نياز براي نشاها است. نور دهي تكميلي ميتواند ميزان فتوسنتز و در نتيجه رشد گياه را افزايش دهد .

نوکاریز | سيستم توليد نشاء در شرايط گلخانه اي :

سيستم توليد گلخانه اي نشاء نسبت به توليد آن در فضاي آزاد داراي مزاياي زير است :

1- توليد سريع تر و يكنواخت تر نسبت به توليد نشاء در فضاي آزاد

2- مديريت بهتر آبياري و تغذيه

3- قابليت نگهداري نشاها در گلخانه تا زمان مورد نياز

4- استفاده بهينه و يكنواخت از فضاي گلخانه به علت استفاده از ظروف كشت

5- قابليت توليد گياهاني سالم، ضخيم و با ارتفاع مناسب

6- توانايي استقرار بهتر نشاهاي حاصله نسبت به نشاهاي فضاي آزاد

7- زود رسي نسبت به نشاهاي فضاي آزاد

نوکاریز | ظروف كاشت مورد نیاز کشت بادمجان :

ظروف كاشت مورد استفاده در توليد نشاء بسته به تكنولوژي توليد و عوامل اقتصادي منطقه  مي تواند متفاوت باشد. انواع گلدان، جعبه ها يا سيني هاي كاشت پيتي، سفالي، فيبري، استيروفومي و  پلاستيكي همگي مي توانند در توليد نشاء مورد استفاده قرار گيرند. امروزه بيشتر نشاها را در سيني هاي  پلاستيكي و پلي استيرني پرورش مي دهند . سيني هاي نشايي كه داراي تعداد مشخصي حفره و باحجم  مشخص هستند و براي توليد نشاء توپي از آن ها استفاده مي شود از رايج ترين و اقتصادي ترين ظروف  نشاء هستند. سيني هايي كه اندازة خانة آن ها 4 سانتي متري است، عموماً داراي 128 خانه هستند و آن هايي كه خانه هاي 6 سانتي متري دارند، تقريباً 72 خانه اي هستند. استفاده از سيني هاي داراي حفره هاي كوچك، هزينه توليد و همچنين اندازة نشاء را كاهش مي دهد اما به دليل اين كه نشاهاي توليدي در اين خانه هاي كوچك، سيستم ريشه اي كوچكي دارند و در زمان بيرون كشيدن نشاء سطح  مشترك بيشتري از ريشه-خاك در آنها به هم مي خورد، زودرسي و كيفيت نشاء را كاهش مي دهند . جنس مواد سازندة سيني هاي نشاء بسيار متفاوت است و از سفال گرفته تا استيروفوم و  پلاستيك مي تواند متغير باشد. كيفيت هركدام از آن ها بستگي به استحكام موردنياز توليدكننده دارد . براي توليد تجاري نشاء وكاهش هزينه ها استفاده از سيني هاي ساخته شده از موادي غير از استيروفوم  يا پلاستيك توصيه نمي شود. در سيني هاي كهنه به دليل وجود ترك هاي ريز، مواد غذايي ويا عوامل  بيماري زا نفوذ مي كنند و درنهايت باعث رشد غيريكنواخت نشاها مي شوند. درمقايسه با سيني هاي  پلاستيكي سيني هاي استيروفوم گران تر بوده، محيط رشد را جدا كرده، رشد دانها را به تأخير انداخته  و باعث افزايش تشكيل جلبك و شيوع بيماري ها مي شوند از. اين رو معمولاً از سيني هاي پلاستيكي  استفاده مي شود. سيني هايي كه رنگ تيره تري دارند گرماي بيشتري جذب كرده و رشد نشاء در آن ها سريع تر از سيني هاي رنگ روشن است . هرچه سيني عميق تر باشد، حجم بيشتري خواهد داشت و بنابراين آب و كود بيشتري در  اختيار گياه قرار مي گيرد. در سلول هاي عميق تر رشد سريع تر بوده و تعداد دفعات آبياري نيز كمتر از  سلول هاي كم عمق است اما براي اين كه تمام محيط كشت خيس شود نياز به آب بيشتري است. براي  افزايش يكنواختي هرگز نبايد سيني هاي كم عمق و عميق، يا سيني هايي با رنگ هاي متفاوت را براي  توليد يك نوع نشاء به كار برد. بعضي از مخلوط هاي غير خاكي حاوي كود هستند كه مقدار آنها بايد براي برنامه ريزي كودي مد نظر قرار گيرد. هر چه ميزان كود اوليه در اين محيط ها كمتر باشد كنترل بيشتري را مي توان روي رشد نشاها داشت، چون افزودن كود مورد نياز، بسيار آسانتر از حذف آن از محيط است .

نوکاریز | خصوصيات بذر کشت بادمجان :

هميشه سعي گردد از بهترين بذر براي توليد نشاء استفاده شود، چون استفاده از بذر ارزان  هيچگونه سودي ندارد. در اصل، هزينه بذر درصد ناچيزي از كل هزينه توليد را شامل مي شود. از اين  رو هيچگاه از بذرهاي تجاري هيبريدهاي F1 اقدام به توليد بذر ننمائيد زيرا دچار پس روي ژنتيكي  ميشوند و به هيچ عنوان يكنواحتي و كيفيت بذرهاي والدي را نخواهند داشت. بهتر است براي توليد بذر در مناطقي با خاكهاي سالم و عاري از بيماري اقدام نمود . 125 تا 200 گرم بذر براي تهيه نشاء  يك هكتار بادمجان كافي است. اگر بذر تازه و سالم درخاك استريل كشت شود نياز به تيمارخاصي ندارد، در غير اين صورت بذور مي بايست به مدت 30 دقيقه درآب گرم ( 50 درجه سانتيگراد ) خيس  گردد. سپس در آب سرد شسته و قبل از كشت خشك گردند . بذورممكن است براي جلوگيري از آلودگي نشا ها با تيرام يا قارچ كش ديگري تيمارگردند. براي توليد نشاء حتي الامكان از بذور تازه استفاده كنيد، بذور مسن تر از دو سال، قدرت و توان جوانه زني كمتري دارند . بذور را مي توان در  ظروف خاص يا درگلدان هاي تورپي كشت كرد. در اين صورت كشت مزرعه اي بدون بهم ريختگي  سيستم ريشه انجام مي پذيرد. بذور همچنين ممكن است در بسترهاي خاكي نشاء كشت گردند. مورد  اخير در ايران رايج تر مي باشد. اين بسترها مي بايست حاصلخيز وكاملا زهكش شده باشند. بسترهاي  نشاء با 40 گرم در مترمربع سولفات آمونيوم، 50 گرم در مترمربع سوپرفسفات، 30 گرم در مترمربع  كلريد پتاسيم و 2 كيلوگرم در مترمربع كمپوست غني ميگردند. بسترهاي نشاء را به ارتفاع 15 سانتيمتر  و عرض 0.8 متر آماده كرده و بذور به فاصله 6 سانتيمتر از يكديگر روي بستر نشاء پخش مي گردند و لايه نازكي به ضخامت 0.5 سانتيمتركمپوست، كُلش برنج، كوددامي و موارد مشابه روي بذرها پاشيده  مي شود. سپس بسترها كاملاً آبياري مي گردند. درحين آبياري لازم است دقت گردد كه بذور جابجا نگردند و بستر نيز كاملاً خيس گردد. بدين منظور مي توان بسترها را به روش قطره اي آبياري كرد. پس  ازآبياري بسترهاي كشت، روي آنها با ارتفاع مناسبي توسط سيم يا توري و پلاستيك پوشانيده مي  شود. كاربرد پلاستيك مناسب مناطقي است كه درهنگام كشت بذور، هوا هنوز به مقداركافي گرم  نشده است. دماي بهينه براي جوانه زني 24 تا 29 درجه سانتيگراد است. دراين دما نشاها در 6 تا 8 روز  ظاهرمي شوند. نشاها مرتباً سركشي شده و درصورت نيازآبياري مي گردند . 2 هفته پس ازكشت بذور، نشاها كوددهي مي شوند. (ترجيحاً با محلولي ازكود قابل حل درآب). درصورت متراكم بودن نشاها، آنها درمرحله اولين برگ حقيقي تنك مي گردند. توليد نشاها تقريبا به 8تا 6 هفته زمان نيازدارد . آبياري و كوددهي مناسب به توليد نشاء خوب و سالم و استقرار آن در مزرعه كمك ميكند . البته بايد در نظر داشت كه ميزان زياد آب و كود، باعث نرم شدن بافت هاي گياهي و بالارفتن حساسيت آنها به عوامل بيماري زا خواهد شد. تنش هاي آبي و تغذيه اي روشهاي مهمي هستند كه در تغيير اندازه شكل سرعت رشد و مقاوم شدن نشاها قبل از انتقال به مزرعه مورد استفاده واقع ميشوند .

نوکاریز | انتقال نشاء بادمجان :

يك نشاء ايده آل، گياهچه اي است به ارتفاع 15 تا 25 سانتي متر ، ريشه دار، عاري ازبيماري و بدون جوانه گل نشاهاي مسن تر پس از انتقال واكنش رشدي سريعي نشان نمي دهند. عمل مقاوم سازي نشاها بايد يك تا دو هفته قبل از انتقال نشاها به مزرعه صورت پذيرد. اين كار با كم كردن تدريجي آب، به منظور مقابله با تنش رطوبتي پس از نشاكاري، هوا دهي به منظورمقاومت در برابر كاهش درجه حرارت و همچنين آفتاب دهي به منظور مقاومت به تابش مستقيم آفتاب درمزرعه صورت مي گيرد. چند روز قبل از انتقال نشا ها پوشش پلاستيكي آنها كاملا برداشته مي شود. نشاها 12 تا  14 ساعت قبل از انتقال كاملاً آبياري مي شوند. انتقال نشاها بهتر است درهنگام عصر يا در روزهاي ابري صورت گيرد تا شوك انتقال نشاء به حداقل برسد. نشا كاري مي تواند با دست يا با  ماشين هاي نشا كار صورت گيرد.  درايران، نشاكاري معمولاً به دو صورت انجام مي گيرد :

1- نشاكاري در زمين كاملاً خيس كه آب در داخل جويها درحركت است و نشاها در منطقه داغ آب زده مي شود

2- نشا كاري درخاك گاورو كه در اين حالت توسط يك چوبدستي چاله هايي درمنطقه داغ آب ايجاد مي گردد. نشا ها درچاله ها قرارمي گيرند و سپس چاله ها پر ازآب شده و خاك دهي مي گردند.

مورد اخير در  منطقه ورامين معمول تر ميباشد . در حالت مكانيزه، انتقال نشاء توسط ماشين نشاءزن صورت ميگيرد  . پس از استقرار نشاها و به منظور جلوگيري از افتادگي آنها در اثر باد و همچنين وزن ميوه ها در مراحل آتي رشد گياه ضروري است كه خاك دهي پاي بوته ها انجام گردد .

جهت توليد نشاء بادمجان چند نكته حائز اهميت بالائي است :

1- تعداد نشاء مورد نياز

2- دستگاه نشاکار بادمجان

وزن هزاردانه بذر بادمجان بطور متوسط حدود 4 گرم مي باشد. ميزان بذر مورد نياز جهت كشت يك هكتار بادمجان بسته به ميزان تراكم مورد نظر در مزرعه اصلي و همچنين روش تهيه نشاء  بين 150 تا 400 گرم متغير مي باشد. جهت تامين تراكم حدود 15000 بوته در هكتار و با توجه به تلفات موجود در زمان توليد و انتقال نشاء به مزرعه و همچنين نياز به واكاري، مي بايستي برنامه ريزي توليد حدود 23000 نشاء داشته باشيم كه نياز به 150 گرم بذر بادمجان با قوه ناميه مناسب دارد البته اين عدد  در شرايط بسيار ايده آل و توليد مكانيزه نشاء در سينيهاي كشت ميباشد .

نوکاریز |زمان توليد نشاء بادمجان :

زمان توليد نشاء بادمجان به گونه اي برنامه ريزي گردد كه حتي الامكان در اولين فرصت به  انتقال نشاء به زمين اصلي اقدام گردد . هر چقدر انتقال نشاء در روزهاي خنك تر صورت  پذيرد، ميزان گيرائي بالاتر بوده و تلفات كمتري خواهيم داشت.

نوکاریز | بذر مطلوب :

با توجه به هدفي كه از توليد محصول بادمجان داريم يك واريته تجاري مطلوب انتخاب مي گردد. وقتي هدف توليد بذر است قطعاً مي بايستي رقمي را انتخاب نمائيم كه محبوبيت خوبي در بين  كشاورزان داشته و بازار فروش بذر اين واريته مطلوب باشد. براي ارقام جديدتر نياز به برنامه بازاريابي  و تبليغات مناسب مي باشد كه براي شركت هاي بذري نوپا توصيه اين است كه حتي الامكان با بذور واريته هاي معروف شروع نمايند. علاوه بر رقم مناسب، بذر مورد نظر بايستي داراي خصوصيات كيفي مناسب از قبيل خلوص بالاي ژنتيكي و فيزيكي، قوه ناميه و درصد سبز شدن بالا، آغشته به قارچ كش  مناسب و … باشد.

نوکاریز | سيني كشت :

جهت توليد نشاء بادمجان روش توليد نشاء در سيني كشت و در گلخانه توصيه مي گردد . به اين منظور سيني هاي كشت با ابعاد و تعداد حفره هاي مختلف (از 28 حفره اي تا 220 حفره اي) در  بازار موجود و جهت توليد نشاء قابل استفاده مي باشند. جهت توليد نشاء بادمجان در سطح تجاري، دو  موضوع تعيين كننده انتخاب نوع سيني مي باشد

1 – توليد نشاء قوي

2 – مقرون به صرفه بودن

با توجه به موارد مذكور و به تجربه استفاده از سيني هاي 128 حفره اي ( 8×  16) و 162  حفره اي ( 9×18) توصيه مي گردد. استفاده از سيني هاي با حفره هاي بيشتر (همانند 216 حفره اي) نشاهاي قوي نداده و  يا اينكه برخي از حفره ها خالي از نشا خواهند بود و سيني هاي با حفره هاي كمتر مقرون به صرفه نخواهد بود .

نوکاریز | بستر كشت بادمجان :

سيني هاي كشت را مي توان با انواع مختلفي از بسترهاي كشت پر نمود. شايد بهترين بستر  كشت جهت توليد نشاء، پيت موس آن هم ساخت شركت هاي با برند معتبر باشد، وليكن بي شك از  نظر هزينه، مقرون به صرفه نخواهد بود. جهت انجام مطالعات تحقيقاتي كه نتايج اهميت بالائي داشته و  در بسياري از موارد نيز كمبود بذر وجود دارد اين بستر كاملاً توصيه مي گردد. در سطوح پايين توليد نشاء نيز به راحتي مي توان از اين بستر استفاده نمود، چرا كه با توجه به اينكه پيت موس از نظر مواد  غذائي غني مي باشد لذا نياز به رسيدگي و تيمارهاي مختلف كودي در مرحله توليد نشاء را كم مي كند، وليكن توليد نشاء در سطح تجاري داستان ديگري است. در توليد تجاري تا حدامكان مي بايست هزينه ها را كم كنيم. بدين منظور مي توانيم از كوكوپيت به عنوان بستر كشت استفاده كنيم كه قيمت آن به مراتب كمتر از پيت موس است. كوكوپيت به شكل قالب هاي فشرده در بازار وجود دارد. هر  قالب كوچك كوكوپيت پس از خيساندن با آب به حجم 50 ليتر مي رسد و لذا تعداد زيادي سيني را مي توان با آن پر كرد. در زمان پر كردن سيني هاي كشت با كوكوپيت خيس شده بايستي حتماً با غلطك مخصوص كوكوپيت را در حفره هاي سيني فشرده نمائيم .

نوکاریز | بذر ريزي :

جهت كشت بذر در سيني نشاء دو روش دستي و مكانيزه وجود دارد. در روش دستي بذور با  پنس برداشته شده و در هر حفره، يك بذر قرار داده شده و در بستر فشرده مي گردد . در روش مكانيزه، كشت بذور در حفره هاي سيني كشت توسط يك دستگاه نسبتاً ساده ولي دقيق انجام مي گيرد. اين دستگاه در هر حفره يك بذر قرار داده و با فشار يك اهرم بذر را در محل  خود تثبيت مي كند. اين دستگاه ها قابليت كشت 100 تا 150 سيني كشت (حدوداً 20000 نشاء) در  ساعت را دارا هستند .

نوکاریز | گلخانه :

محل قرارگيري سيني هاي كشت مي بايد از نظر دما و رطوبت شرايط مناسبي داشته باشد، دماي متوسط گلخانه تا قبل از سبز شدن نشاها ميبايستي حدود 25 درجه سانتي گراد باشد. دماهاي  پايين تر باعث تأخير بيش از حد در جوانه زني و سبز شدن شده و ممكن است منجر به گنديدگي بذور  در بستر كشت گردند. پس از سبز شدن نشاها بهتر است دما را پايين تر و حدود 18 تا  21 درجه سانتي  گراد در روز و 10 تا 18 درجه سانتي گراد در شب نگه داريم. اين دما باعث ريشه زائي بهتر و همچنين  توليد نشاها ضخيم و قوي ميگردد. علاوه بر اين به دليل كاهش رشد اندام هوائي، از شلوغي بيش از  حد و درهم ريختگي نشاهاي مجاور هم جلوگيري مي كند. لذا گلخانه ميبايست مجهز به سيستم  گرمايشي، سرمايشي و همچنين تهويه مناسب باشد. نكته بسيار مهم اين است كه حتي الامكان مي بايستي سيني هاي كشت بر روي سكو قرار گيرند، چراكه كف گلخانه معمولا دماي سردي داشته و لذا  علاوه بر تأخير در رشد نشاها، باعث غير يكنواختي در توليد نشاها در مناطق مختلف گلخانه ميگردد. بهتر است گلخانه مجهز به سيستم آبياري مكانيزه باشد تا يكنواختي بهتري در آبياري و تغذيه نشاها داشته باشيم. آبياري دستي نشاها بعضاً با فشارهاي زيادتر باعث بيرون ريختن بذور از سيني ها و يا خم شدن و شكستن نشاها پس از سبز شدن ميگردد .

نوکاریز | تغذيه نشاهای بادمجان :

تغذيه نشاها بايستي طبق يك برنامه مدون انجام پذيرد. استفاده از كوكوپيت به عنوان بستر  كشت نياز به تغذيه نشاها را اجتناب ناپذير ميكند. تغذيه نشاها معمولاً همراه با آب آبياري صورت ميگيرد. ميزان مورد نياز از كود مورد نظر را در مخزن اصلي آب مخلوط كرده و همراه آب آبياري به نشاها رسانده مي شود. با توجه به اينكه كوكوپيت تقريباً عاري از هر ماده غذائي مي باشد، لذا ضروري  است كه جهت تغذيه نشاها، از كودهاي كاملي كه داراي تركيب مناسبي از عناصر ماكرو و ميكرو مي باشند استفاده نمائيم. بهتر است در ابتداي مرحله رشدي از كودهاي فسفر بالا (جهت ريشه زائي بهتر ) و در مراحل بعدي از كودهاي با ازت و پتاس بالاتر استفاده نمائيم. استفاده از 80 گرم كود كامل در 100 ليتر آب آبياري در هر مرحله آبياري مي تواند ميزان مناسبي باشد. براي شروع بهتر رشد نشاها مي توان  از كودهاي استارتر كه شامل محلول رقيقي از كودهاي قابل حل در آب با ميزان فسفر بالا مي باشند  استفاده نمود. براي نشاء بادمجان نسبت 6.25 گرم كود استارتر در 1 ليتر آب آبياري مناسب مي باشد.

نوکاریز | مبارزه با آفات و بيماري ها در گلخانه :

مهمترين موضوع رعايت بهداشت گلخانه مي باشد. مي بايست از بذور ضدعفوني شده استفاده نمود. استفاده از كارت ها و نوارهاي رنگي جهت به تله انداختن آفات گلخانه توصيه مي گردد.  رطوبت بالاي گلخانه مي تواند باعث شيوع بيماري هاي قارچي گردد كه در اين صورت مي توان از قارچ كش هاي مناسب محلول در آب آبياري و يا حتي به صورت سمپاشي جداگانه استفاده كرد.

مقاوم سازي (Hardening) :

نشاها را نمي توان بطور مستقيم از گلخانه (خزانه) به مزرعه منتقل كرد، چرا كه  شوك ناگهاني  وارد شده به نشاها مي تواند تلفات بسيار سنگين را در پي داشته باشد. معمولاً حدود 10 روز قبل از  انتقال نشاء به مزرعه اصلي عمليات مقاوم سازي نشاها انجام مي پذيرد. به اين منظور مي توان از سه  روش استفاده كرد

1- قرار دادن نشاها در دماهاي پايين تر از حد معمول

2- كاهش آبياري و اجازه به خشك شدن بستر كشت

3- تركيبي از اين دو

 در هر صورت دماي مقاوم سازي نشاي بادمجان نبايد كمتر از 13 درجه سانتي گراد باشد.

نكاتي كه بايد براي انتقال نشاء مد نظر قرار گيرند :

سن نشاء :

هر يك از سبزي هاي معمولي را مي توان به طور رضايت بخشي در طول مراحل اوليه رشد،  نشاء نمود. در مورد ذرت، لوبيا و كدوئيان، تنها دوره كوتاهي است كه طي آن با نشاء كردن صدمه شديدي نمي بينند. سهولت در نشاكاري گياه با افزايش سن كاهش مي يابد و تفاوت بين گونه ها با  افزايش سن برجسته تر خواهد شد. در سن يك هفتگي بيشتر گونه ها مي توانند با حداقل تأخير در رشد، نشاكاري شوند در صورتي كه بعد از 4 هفته، نشاكاري گياهاني كه به سختي نشاكاري مي شوند، افت بيشتري خواهند داشت .

نوکاریز | سرعت جايگزيني ريشه ها و قدرت جذب آب :

بازگشت شادابي گياهان پس از انتقال نشاء عمدتاً بستگي به قدرت جذب آب دارد كه خود  وابسته به سرعت جايگزيني ريشه ها است. سهولت تجديد رشد ريشه ها با تداوم رشد نشاء همبستگي  دارد. تجديد رشد ريشه ها بستگي به ميزان چوب پنبه اي شدن و تشكيل كوتين در لايه هاي درون پوستي  ناحيه ريشه دارد. تشكيل اين لايه ها توسط ريشه هاي باقيمانده نشاء را بعد از نشاكاري كاهش مي دهد .  رسوب چوب پنبه يا كوتين در آندودرم يا پريدرم علاوه بر ايجاد اشكال در جذب آب باعث منشعب  شدن ريشه نيز مي شود .

نوکاریز | قيم زني و خاك دهي پاي بوته ها :

پس از اين كه نشاها استقرار پيدا كردند به منظور جلوگيري از افتاد ن نشاها در اثر باد و  همچنين مقاومت بوته ها در برابر وزن ميوه ها در مراحل آتي رشد گياه ضروري است كه خاك دهي پاي بوته ها انجام گردد. در AVRDC يك ماه پس ازنشازني دركنار هر بوته يك قيم (معمولا ني هندي) به ارتفاع 100 تا 120 سانتيمتر زده مي شود . درايران اين كارمعمول نيست و معمولا  خاك دهي پاي بوته ها در يك يا دو مرحله صورت مي پذيرد تا بوته ايستايي بهتري داشته باشد. با اين  وجود در اين روش تعدادي از بوته ها دچار خوابيدگي خواهند  شد .

نوکاریز | هرس :

به منظورتوليد ميوه هايي با رنگ شفاف وكيفيت بالا، هرس شاخ و برگ در بادمجان انجام  مي گردد. درهرس شاخه، براي هر بوته سه شاخه، دو شاخه از اولين تقسيم از ساقة اصلي و يك شاخه  بعد از اين تقسيم نگه داشته مي شود. تمامي شاخه هاي ديگر به صورت ادواري حذف مي گردند . درهرس برگ، به منظورگردش هواي بهتر و همچنين نوررساني بهتردر كانوپي، برگ هاي  پيرتر از قسمت هاي پائين ترگياه حذف مي گردند در  برخي مناطق بادمجان كاري ايران مثل ورامين، در اواخر فصل رشد يك نوع هرس به نام سرزني صورت مي گيرد. بدين صورت كه نوك سرشاخه بوته ها زده مي شود . اين عمل باعث مي گردد كه ميوه دهي در قسمت هاي تحتاني بيشترگشته و بوته جوانتر مي گردد.

نوکاریز | مالچ گذاري در کشت بادمجان :

به منظوركاهش علف هاي هرز، جلوگيري از فشردگي خاك و حفاظت رطوبت خاك،  مالچ گذاري دركشت بادمجان توصيه مي گردد. دو نوع مالچ براي بادمجان قابل پيشنهاد است . مالچ  آلي و مالچ پلاستيكي. مالچ هاي آلي همانند كُلش برنج و موارد مشابه معمولاً پس ازنشاكار ي به كار  مي روند. اين مالچ ها رطوبت خاك را حفظ مي كنند، مواد آلي خاك را افزايش مي دهند و دماي خاك را پائين مي آورند. مالچ هاي پلاستيكي قبل از نشاكار بر روي پشته ها و يا كف جوي ها كشيده مي شود . پس ازكشيدن پلاستيك مي بايست در مكان هاي نشاكاري سوراخ هايي  ايجاد گردد. مالچ پلاستيكي براي كنترل علف های هرز مد نظر است . مالچ با پلاستيك سياه بطور  مؤثري علف هاي هرز را كنترل مي كند. تركيبي از دو مالچ آلي و پلاستيكي بسيار مناسب خواهد بود

نوکاریز | آبياري بوته های بادمجان :

زمين بادمجان بايد دائماً مرطوب و نم دار باشد. آبياري درزمان گلدهي وتشكيل ميوه بسيار بحراني است. كمبود آب در اين دوره مي تواند منجر به تشكيل شكوفه هاي انتهايي پوسيده و ميوه بدشكل گردد. كاهش اندازة ميوه و عملكرد نيز در اثر استرس رطوبتي پديد مي آيد . تنش رطوبتي در  زمان رسيدگي ميوه مهمترين عامل محيطي در تلخ شدن محصول ميباشد . پژمردگي در اواخرصبح  علامت خوبي براي نياز به آبياري است. توصيه مي شود آبياري بادمجان در تابستان 4 تا 3 روز يكبار و  در بهار و پائيز 8تا 6 روز يكبار صورت پذيرد . بادمجان يك گياه ريشه متوسط است كه عمق ريشه آن درخاك هاي با زهكشي خوب حدوداً 90 سانتي متر است در هر آبياري ميبايستي خاك حداقل تا  عمق 45 سانتي متر خيس گردد. روش آبياري بستگي به بافت خاك، تسطيح زمين و ميزان آب موجود دارد. عموماً آبياري  نشتي (جوي وپشته اي) و سيستم هاي آبياري قطره اي استفاده مي گردد. مالچ با پلاستيك سياه ميتواند  يكنواختي رطوبتي بهتري را در بين دوره هاي آبياري ايجاد كند . با توجه به  شرايط خشك و نيمه خشك اقليم كشور، توصيه ميگردد كه حتي الامكان كشت با مالچ پلاستيكي و  آبياري قطره اي صورت پذيرد تا حداقل اتلاف رطوبت را داشته باشيم .

نوکاریز | علف هاي هرز :

رشد اولية بادمجان نسبتاً كند است و به آرامي استقرار پيدا مي كند و چون فاصلة بوته ها از هم   نيزنسبتاً زياد است لذا در رقابت با علف هاي هرز به خصوص در اوايل فصل رشد ضعيف است . علف هاي هرز متعددي از پهن برگها و باريك برگها براي بادمجان ايجاد مزاحمت مي كنند. ازجمله اين علف هاي هرز ميتوان به تاج خروس، سلمه تره، علف هفت بند، تربچه وحشي، فرفيون، خارشتر، خللر، پنيرك، خرفه، آلاله، بومادران، درمنه، توق، پيچك، بارهنگ، مرغ، پنجه مرغي، قياق و… اشاره كرد . براي كنترل علف هاي هرز مزارع  بادمجان مي توان از روشهاي زراعي، مكانيكي وشيميايي استفاده كرد .

نوکاریز | كنترل زراعي علف های هرز :

شامل استفاده ازمالچ ها، استفاده ازگياهان پوششي درآخرفصل و تناوب زراعي مناسب براي  كنترل جمعيت علف هاي هرز می باشد.

نوکاریز | كنترل مكانيكي علف های هرز :

شامل شخم عميق درآخرفصل زراعي و همچنين قبل از تهيه زمين بادمجان، كوليتواتور زدن  بين رديف هاي كشت در طول رشد گياه و وجين علف هاي هرز مزرعه توسط كارگر می باشد.

نوکاریز | كنترل شيميايي علف های هرز :

به خصوص در مناطقي كه كارگر گران است بسيار معمول مي باشد . با اينكه سطح توليد  بادمجان نسبتاً بالا است و توليد آن بسيار شبيه به فلفل وگوجه فرنگي است ليكن تعداد علف كش  هايي كه براي آن ثبت شده است بسياركمتر از ساير گياهان است . با توجه به محدوديتي كه درمصرف سموم شيميايي وجود دارد كشاورزان مي بايد يك برنامه  كنترل علفهاي هرز را پيش بيني كنند كه تلفيقي ازروش هاي زراعي، مكانيكي وشيميايي باشد . در زیر به تعدادي از علف كشهاي قابل توصيه دركنترل علف هاي هرز بادمجان اشاره مي گردد :

بنوليد (پِرفار) :

اين علف كش به ميزان 5.5 تا 6.7كيلوگرم در هكتار قبل از نشا كاري توسط  كوليتواتور با خاك مزرعه مخلوط مي گردد و يا اينكه با آب آبياري مصرف مي گردد . علف هاي  هرز سلمه تره، خرفه و تاج خروس را به طور متوسط تا خوب كنترل مي كند . این علف کش قابل استفاده زيرمالچ  هاي پلي اتيلن نيزمي باشد .

كلتوديم (سلكت):

براي كنترل علف هاي هرز يك ساله و برخي گراسهاي چند ساله به ميزان 0.11 تا 0.28 كيلوگرم (ماده مؤثره)  در هكتار در طول فصل رشد و تا 20 روز قبل از برداشت محصول بصورت پاشش مستقيم روي علف هرز بصورت متناوب مصرف مي گردد وليكن مصرف آن درسال  نبايد از 2.2  كيلوگرم در هكتار تجاوز كند .

داکتال ( ِDCPA ) :

پس از نشا كاري و  استقرار بوته ها به ميزان 6.7  تا 9 كيلوگرم درهكتار  استفاده مي گردد 6 تا 4 هفته پس از مصرف خاك را عاري از علف هرز مي كند مي بايست تا 8 ماه  پس از مصرف از كشت گياهان حساس خودداري كرد .

ناپروپاميد ( بورينول):

قبل از نشاكاري به ميزان 2.2 تا 1.1 كيلوگرم در هكتار (ماده مؤثره) به عمق  2 تا 1 اينچ با خاك مخلوط مي گردد. در خاك هاي شني و سبك با نسبت پائين و درخاك هاي  سنگين با نسبت بالا مخلوط مي گردد .

گراماكسون (پاراكوات):

 قبل از نشاكار ي به ميزان 1 تا 0.7 كيلوگرم (ماده مؤثره) درهكتار استفاده مي گردد .

ستوكسيديم (پست):

به ميزان  0.21 تا 0.31  كيلوگرم در هكتار (ماده مؤثره ) براي كنترل گراس ها تا 20 روز قبل از برداشت قابل استفاده است. مصرف سالانه  آن نبايد از 5 كيلوگرم در هكتار تجاوزكند .

تريفلورالين (تريلين):

قبل از نشاكاري به ميزان 0.55 تا 1.2 كيلوگرم درهكتار با خاك مزرعه مخلوط مي گردد .

هالوسولفورون (ساندآ):

به منظوركنترل اويارسلام و پهن برگ هاي جوان به ميزان 0.025 تا  0.05 كيلوگرم (ماده مؤثره) در هكتار در بين رديف ها اسپري مي گردد. بايستي از برخورد مستقيم سم با  بوته هاي بادمجان اجتناب كرد .

نوکاریز | برداشت بادمجان :

میوه بادمجان از زماني كه حدود يك سوم آن تشكيل شده است تا زماني كه اندازة نهايي خود  را پيدا كرده باشد قابل برداشت است . ميوة مطلوب مي بايستي سفت، براق، عاري از برش يا  چروكيدگي و با اندازة مناسب و بازارپسند باشد . ميوه كاملاً رسيده را مي توان تا مدت زمان نسبتاً زيادي روي بوته نگه داشت بدون آنكه تغيير محسوسي در آن ايجاد گردد. وليكن نگهداري بيش از حد آن باعث سفتي پوست، بذري شدن  و كاهش كيفيت ميوه مي گردد .

نوکاریز | میوه آماده برداشت بادمجان :

تاخیر در برداشت ممكن است باعث جوانه زني بذور در داخل ميوه  گردد . به علاوه نگه داري ميوه ها روي بوته باعث مي شود كه تشكيل ميوه هاي جديد به  مخاطره افتد. زماني كه به دليل نگهداري ميوه روي بوته، رنگ پوست شروع به كمرنگ شدن مي كند،  بذور تيره گرديده وگوشت ميوه اسفنجي و تلخ ميگردد .  برداشت دستي ممكن است توسط چاقوي تيز يا قيچي باغباني صورت گيرد. برداشت يك يا دو بار در هفته صورت مي گيرد. بادمجان نبايستي دورة پس ازبرداشت طولاني داشته باشد و مي بايست فوراً به بازار عرضه گردد. ميوه ها معمولاً بر اساس رنگ و اندازه بسته بندي مي گردند . بادمجان مي تواند به مدت 7 تا  10 در روز دماي 7 تا 10 درجه سانتيگراد و رطوبت نسبي  90 تا  95 درصد نگهداري گردد. ثابت شده است كه سرمازدگي در دماي زير 7 درجه سانتيگراد باعث خسارت به بادمجان مي گردد. علائم سرمازدگي عبارتند از: چروكيدگي، برنزه شدن سطح و قهوه اي شدن بذور و گوشت.